جریان‌های فکری در حوزه‌ی معاصر قم

حوزه‌ی علمیه‌ی معاصر قم پهن‌دشتی است که جریان‌ها و مکاتب فکری گوناگونی را در دل خود پرورش داده است. برای توصیف نقشه‌ی این پهن‌دشت و جریان‌های فکری آن کافی است نگاهی بیندازیم به حجم اختلاف بین سازوکارهای اجتهاد در شریعت، کیفیت مواجهه با دشواره‌های استنباط و منابع تشریع، ابزارهای علمی برساخته‌ی دیگران و امکان بهره‌وری از آن در فقه. علاوه بر این می‌توان نگاهی انداخت به اختلافات بر سر مسائل مستحدثه که بر ماهیت تکاپوهای حوزوی سایه افکنده است.

البته نباید فراموش کرد این دشواره‌ها هنوز راه‌حل نهایی نیافته‌اند و اختلاف دیدگاه میان جریان‌های متعدد (حتا در درون یک مکتب و جریان) به قوّت خود باقی است. متغیرهایی جدید نظیر مسائل توسعه، ارتقای سطح زندگی و پیدایش نظریه‌های جدید در علوم انسانی ارائه‌ی پاسخ‌های اسلامی را ضروری می‌سازد. مجموعه‌ی پیش رو درصدد است با بیان اولویت‌های هریک از جریان‌های فکری حوزه، پاسخ‌ها و چاره‌اندیشی‌های‌شان را نشان دهد.