برساختگرایی اجتماعی تأکید میکند که باید آن دسته از شیوههای درک جهان از جمله درک خودمان را که بدیهی تلقی کردهایم به دیدهی انتقادی بنگریم. شاید بدیهی به نظر برسد که وقتی به جهان مینگریم، فارغ از هر چونوچرا و مسئلهای ماهیت آن را درمییابیم و یا دانش متعارف ما مبتنی بر مشاهدهی عینی و بیطرفانهیمان از جهان است. برساختگرایی اجتماعی میخواهد به این دسته از دیدگاههای خودمان نگاهی انتقادی بیندازیم و آنها را به پرسش بگیریم. بنابراین رویکرد برساختگرا در تقابل با رویکردهایی قرار میگیرد که در علم سنتی از آنها با عنوان اثباتگرایی و تجربهگرایی یاد میشود.
برساختگرایی اجتماعی هشدار میدهد که پیوسته ظنین باشیم به پیشفرضهایمان در این باره که جهان چگونه به نظر میرسد. این بدین معناست که مقولههایی که با آنها جهان را درک میکنیم لزوماً تقسیمبندیهایی واقعی نیستند.
معرفی بیشتر:
هدف از این درسنامهی آسانفهم اما عالمانه آشناکردن دانشجویان با حیطهای از نظریه و پژوهش اجتماعی است که با عنوان برساختگرایی اجتماعی شناخته شده است. کتاب به کمک نمونههای متنوع برگرفته از تجربهی روزمره و با توجه به پژوهشهای موجود در حیطههایی چون شخصیت، سکسوالیته و سلامت، توضیحی روشن از مفروضات نظری اساسی در برساختگرایی اجتماعی ارائه میدهد. بحثهایی مهم و کلیدی مانند ماهیت و منزلت دانش، نقش و اهمیت زبان در برساختگرایی اجتماعی، مفاهیم گفتمان و ایدئولوژی، سوبژکتیویته، حقیقت، واقعیت و «خود» در این کتاب به نحوی عمیق و به سبکی آسانفهم مورد تحلیل قرار میگیرد. مسائل نظری و عملی مرتبط با پژوهش برساختگرا با ارائهی نمونههایی از مطالعات تجربی واقعی تشریح میشود و رویکردهای مختلف در پژوهش اجتماعی برساختگرا بهروشنی تعریف میگردد. کتاب گرچه در کل با برساختگرایی اجتماعی موافقت دارد، اما با اتخاذ رویکردی انتقادی به نقاط ضعف آن نیز اشاره میکند و در فصل پایانی با تفصیل بیشتر این نظریه را به نقد میکشد.
